dr Mirosław Wachowiak
Od początku swych studiów doktoranckich włączał się w działalność dydaktyczną prowadzoną pod kierownictwem prof. D. Markowskiego w ramach pracowni dyplomowej Zakładu Konserwacji Rzeźby Polichromowanej, a od 2008 roku w działalność Zakładu Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej, min. realizując grant z tzw. funduszy norweskich, poświęcony przygotowaniu podstaw programowych i bazy literaturowej dla studentów tegoż Zakładu. Projekt zaowocował wydaniem książki w języku polskim i angielskim wprowadzającej w problematykę konserwacji obiektów sztuki nowoczesnej i współczesnej.
Dr Mirosław Wachowiak pochodzący z Solca Kujawskiego, urodził się w 1978 roku w Bydgoszczy. W tym mieście uczęszczał najpierw do LO nr VI, a następnie do Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, zamykając edukację na poziomie szkoły średniej dyplomem grafika. W latach 1998-2004 studiował konserwację malarstwa i rzeźby polichromowanej w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując tytuł magistra w roku 2004 na podstawie pracy Zachowane, dwustronnie malowane skrzydła ołtarza helskiego, datowane ok. 1500 r.- materiał i technika, pisanej pod kierunkiem dr hab. J. Olszewskiej- Świetlik.
Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w roku 2008 w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na podstawie rozprawy: Malarstwo olejne Józefa Pankiewicza – materiał i technika, pisanej pod kierunkiem prof. D. Markowskiego.
Obok praktycznej konserwacji w zakresie malarstwa oraz rzeźby polichromowanej, w swych badaniach naukowych koncentruje się na problematyce technologicznej malarstwa XIX oraz XX wieku. Zainicjował pionierskie na gruncie polskim badania malarstwa techniką LIBS, oraz nieinwazyjne badania pigmentów obrazów in situ przenośnymi spektrometrami XRF (szkolenie w zakresie ich obsługi, Rathgen Institut, Berlin, 2008). Tworzy bazy danych charakteryzujące pod względem składu oraz widm analitycznych historyczne farby – pigmenty i barwniki - na podstawie badań: tubek (Matejki – głównie Richard Ainè, a także Lefranc, Sennelier, Günther &Wagner i innych), oraz próbek czystych farb z palet artystów (Matejko, Weiss, Fałat, Wyczółkowski, Malczewski, Brandt). Wyniki badań prezentowane są w artykułach, oraz na konferencjach krajowych i zagranicznych (m.in. Lacona, CHRESP). Zarówno inwazyjne, a zwłaszcza nieinwazyjne analizy wykorzystuje do rozpoznawania atrybucji dzieł, oraz ich datowania.
Swe badania realizował w ramach grantów: Wewnętrzny Grant Promotorski Wydziału Sztuk Pięknych UMK (2005), z funduszy Interdyscyplinarnego Koła Naukowego Doktorantów (2005), grant promotorski KBN, 765-Z, „Malarstwo olejne Józefa Pankiewicza- materiał i technika” (2006-2008), stypendium „Krok w przyszłość – stypendia dla doktorantów II edycja”, finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Budżetu Państwa oraz Budżetu Województwa (analiza materiałów sztalugowego malarstwa lejnego 2 połowy XIX w. oraz 1 poł. XX w., realizacja grantu - 2007-2008).
W latach 2008-2010 pod kierownictwem dr hab. D. Markowskiego prof. UMK, wespół z dr S. A. Kamińskim, realizował sfinansowany z Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego, Działanie V, Rozwój Polskich Uczelni, projekt Innowacyjny program nauczania nowo powstałego Zakładu Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej. Zaowocował on zakupem zagranicznej literatury na sumę blisko 30 tys. zł, uzupełnieniem aparatury badawczej Zakładu oraz wydaniem dwóch książek autorstwa D, Markowskiego, S.A. Kamińskiego, M. Wachowiaka – Wybrane zagadnienia konserwacji i restauracji sztuki nowoczesnej oraz Issues of Conservation and Restoration of Modern and Contemporary Art, którą przetłumaczył z polskich tekstów wyjściowych na angielski
W swych publikacjach podejmuje zagadnienia techniki i technologii artystów XIX i XX wieku (Impresjonizm Pankiewicza - aspekty technologiczne i stylistyczne, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXVI, Toruń 2008, Jozef Pankiewicz Impressionistic period – selected technological aspects, poster presentation, „Latest research into paitning technique of the Impressionist and Postimpressionists”, International Symposium, 12-14 June 2008, Walraf-Richarz-Museum, Kolonia), a także ocenę przydatności narzędzi analitycznych w rozpoznaniu warsztatu, autorstwa i datowania obrazów, zwłaszcza na podstawie nieinwazyjnych badań pigmentów: M. Wachowiak et al. Investigation of paint layers in the collection of Pankiewicz’s works (1888 – 1938) by means of the portable XRF, LIBS and UV fluorescence imaging techniquue, [in:] „Lacona VII. Book of abstracts”, Madryt 2007; Easel Oil Paintings’ Pigments of the 19th and first half of the 20th cent.(Analyses carried on pictures, artsits’ palettes and historical paints), oral presentation; published Proceedings of 8th European Commission Conference on Sustaining Europe’s Cultural Heritage, CHRESP, November 10-14, 2008 Lubljana, Słowenia; Wybrane metody badań malarstwa olejnego XIX i XX wieku, [w:] Cenne, bezcenne, utracone, Nr 3 (60), lipiec – wrzesień 2009; Badania malarstwa sztalugowego prowadzone we współpracy zZakładem Fotofizyki i Techniki Laserowej PAN w Gdańsku oraz Instytutem Geologii oraz Zakładem Chemii Organicznej Politechniki Warszawskiej, [w:] Rola nauki w zachowaniu dziedzictwa kulturowego, red. B. Więcek, J. Perkowski, Łódź 2010; Fizykochemiczne badania dzieł sztuki – niedocenione, konieczne narzędzie pracy eksperta, historyka sztuki, antykwariusza (w druku w ramach książki redagowanej przez OOZP). Obecnie skupia się na twórczości Jan Matejki (dwa wykłady w Domu Matejki, Farby Jana Matejki. Badania zachowanych tubek, próbek farb z palet, oraz obrazów 2010, Stałość i zmiana-zagadnienia techniki malarskiej Jan Matejki 2011; oraz wspólnie z A. Klisińską –Kopacz Issues of Jan Matejko painting technique, w druku w ramach materiałów pokonferencyjnych Technologia i Technika w badaniach Dzieł Sztuki, 25-26.11.2010, Toruń), i na uzupełnianiu wzorców widm historycznych farb otrzymanych w różnych technikach analitycznych (XRF, spektroskopia Ramana, FTIR, GC-MS), służących porównaniom z pigmentami na obrazach, bazując na wzorcowych próbkach farb historycznych (19th century paints of Richard Aine used by Jan Matejko (1838-1983), Analysis of preserved paints from tubes, palettes and of paintings’ surfaces and paint-layers’ samples, Lacona III proceedings, 22-25.09. 2009, Sibu, Rumunia).
W 2006 organizował wraz z dr F. Pęgowskim konferencję Warsztat nowoczesnego artysty - materiały, technika, metody badawcze, Toruń 30.11.-1.12.2006, podsumowanej tekstami zebranymi w AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXVI, Toruń 2008.
Uczestniczył w specjalistycznych warsztatach:
W ramach projektu Charisma: „Back to the Roots –Workshop on the Preparation of Historical Lake Pigments”, Doerner Instytut, Monachium, 2011;
Scientific workshop „Permanent Yellow, Irgazine Red, Heliogen Blue and Co.: Towards an improved micro-identification of organic synthetic pigments and dyestuffs in works of modern art.”, Doerner Instytut, Monachium 2008;
Szkolenie w zakresie obsługi przenośnych spektrometrów XRF najnowszej generacji (Artax, oraz Tracer), organizowane przez Bruker AXS Microanalysis GMBH w siedzibie Rathgen Institut, Berlin.
Obsługuje specjalistyczny software do analiz metodą spektrometrii XRF: Ketek MCA – służący obsłudze spektrometru konstrukcji gdańskiego IMP PAN, Microcal Origin – do graficznej obróbki widm, S1 XRF (obsługa spektrometru Tracer, Bruker GMBH), Artax (obsługa spektrometru Artax, Bruker GMBH) wykorzystując po raz pierwszy w Polsce w tak szerokim zakresie przenośne spektrometry XRF do nieinwazyjnej identyfikacji pigmentów.
Wykonuje specjalistyczne tłumaczenia w języku angielskim z zakresu historii sztuki oraz konserwacji dzieł sztuki (tłumaczenie symultaniczne na międzynarodowej konferencji poświęconej konserwacji papieru, książka Issues of Conservation and Restoration of Modern and Contemporary Art, Toruń 2010, fragmenty książki Dzieje Sztuki Torunia, Toruń 2009).
W 2006 koordynował staż studentów niemieckich z Oldenburga specjalności “Museum und Ausstellung” - Carl von Ossietzky Univeristät w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych w Toruniu – kurs podstawowej wiedzy konserwatorskiej dla wyspecjalizowanych pracowników muzealnych.
Od 2008 roku w ramach zajęć dla studentów zagranicznych przebywających na UMK jako uczestnicy programu Erasmus, prowadził cykliczny wykład Historic and Artistic Heritage of Toruń: on the Crossway of East Central Europe.
W latach 2009-2010 prowadził w Instytucie artystycznym Wydziału Sztuk pięknych UMK zajęcia „Techniki malarskie i rysunkowe” ze studentami 2 roku specjalności malarstwo sztalugowe, obejmujące wykład i ćwiczenia praktyczne.
Uczestniczył w licznych zespołowych pracach konserwatorskich obejmujących ołtarze, obrazy, wnętrza zabytkowe od XIII po początek XX wieku. W sezonach 2007, 2010 prowadził prace konserwatorsko-restauratorskie malowanego ręcznie wystroju meblarskiego oraz sztukaterii XIX-wiecznej herbaciarni w Kopenhadze.
Od 2008 roku jest konserwatorem dzieł sztuki w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu.